Câu 3. Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào? Qua sự cảm nhận ấy, anh (chị) thấy nhà thơ có tấm lòng như thế nào đối với thiên nhiên.

- Nhân vật trữ tình nhàn rỗi, ngồi hóng mát. Nhà thơ tập trung những giác quan thị giác, thính giác, khứu giác và cả cảm giác nữa để quan sát cảnh thiên nhiên. Thiên nhiên ngày hè hiện lên với những đặc trưng cụ thể bởi những cảm nhận tinh tế. Đó là mầu xanh của lá cây, màu đỏ của hoa lu và hương thơm của loài sen. Mùa hè có tiếng ve kêu... Thiên nhiên càng hiện lên cụ thể bao nhiêu, càng đẹp bao nhiêu thì chứng tỏ tâm hồn nhà thơ càng đẹp bấy nhiêu. Một tâm hồn đẹp đẽ nhất định phải xuất phát từ thế giới quan lành mạnh. Bao trùm lên từ tấm lòng yêu nước, yêu đời của úc Trai.

- Cảnh vật rất gần gũi vối đời thường. Nó gắn bó với con người không xa lạ. Nó cũng như quả núc nắc, luông mùng tơi, bè rau muông, cây chuôi, cây mía. Tất cả đã đi vào thơ của Nguyễn Trãi. Thi liệu ấy đủ diễn tả tâm hồn bình dị sang trọng, đẹp như thiên nhiên, nặng tình với đất nước. Hơn nữa những động từ: hóng mát, đùn đùn, phun, tiễn... diễn tả cảnh ngày hè thật sôi động như tấm lòng sôi nổi của nhà thơ.

- Nhà thơ dùng từ "rỗi" cũng như rỗi, nhàn. Song đây chỉ là cách nói bởi chẳng có lúc nào Nguyễn Trãi cảm thấy nhàn rỗi cả, ngay những lúc về sông ở Côn Sơn ông đã bộc bạch điều này. "Nương thân dưới mái nhà tranh tưởng yêu lúc tuổi già. Nhưng cứ nghĩ tới đám dân xanh đầu lòng lại phải lo trước. Thì ra ngôn nhàn mà tâm bất nhàn. Điều ấy Nguyễn Trãi đã thể hiện ở hai thơ cuối .