Câu 1. Diễn biến tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn người yêu về nhà chồng như thế nào? Hãy phân tích những thơ, những dẫn chứng thể hiện tâm trạng đó.

a. Khẳng định tấm lòng thủy chung của mình. Chàng trai nói vói cô gái:

"Xin hãy cho anh kề vóc mảnh

Quấn quanh vai ủ lấy hương người

Cho mai sau lửa xác đượm hơi

Một lát bên em thay lời tiễn dặn!".

Người Thái có tục hỏa táng. Khi thiêu xác, họ đốt theo cái áo, cái khăn hoặc mấy sợi tóc của người thân yêu nhất để hơi của người thân khiến họ không cô đơn, xác sẽ cháy đượm, hồn siêu thoát. Chàng trai mượn hương người yêu từ lúc này vì suốt đời anh không còn ai yêu thương hơn để lúc chết, xác nhờ có hương của người yêu mà cháy đượm. Chàng trai khẳng định tấm lòng thủy chung của mình, tình yêu của mình.

b. Động viên, an ủi người yêu mà xót xa tận gan ruột

Bé xinh hãy đưa anh bồng,

Cho anh bế con dòng đừng ngượng.

Nưng con rồng, con phượng đừng buồn"

"Con nhỏ... con phượng" là chỉ con của cô gái vối người khác được anh yêu quý như con đẻ của mình. thơ còn có ý nghĩa đề cao dòng giống của đứa trẻ để vui lòng mẹ nó. Động viên, an ủi đấy mà vẫn có gì xót xa đến tận gan ruột của chàng trai.

c. Không chỉ động viên, an ủi cô gái, chàng trai đã ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian, mọi tình huống.

- Thời gian luân chuyển "tháng năm lan nở; nước đỏ cá về" đến cả âm thanh quen thuộc "chim tăng ló hót gọi hè”. Tất cả gắn bó, gần gũi với cuộc sống con người. Bước đi của thòi gian còn khẳng định sự chờ đợi của chàng trai tính bằng mùa, bằng vụ và tăng lên tính bằng cả đời người. Rõ ràng tiễn dặn của chàng trai xoay quanh một chữ đợi.

- Chờ đợi là tình nghĩa thủy chung của chàng trai với cô gái. Tình yêu của họ là bất tử, song chờ đợi cũng có nghĩa là chấp nhận cuộc sông hiện tại chỉ còn hi vọng ở tương lai, thể hiện một cách sâu sắc nỗi đau đớn, sự bất lực trước tập tục, chấp nhận hôn nhân do cha mẹ định đoạt.

Lời tiễn dặn đầu chàng trai cảm nhận nỗi đau khổ tuyệt vọng của cô gái, cũng là nỗi đau khổ của chàng trai. Anh khẳng định tấm lòng thủy chung, động viên, an ủi cô gái. Ước hẹn chờ đợi cô gái trong mọi thời gian, mọi tình huống. Lời tiễn dặn sau thể hiện sự cảm thông sâu sắc, chia sẻ với cô bằng lời lẽ nhất mực yêu thương, thể hiện khát vọng giải phóng, khát vọng tự do được sống trong tình yêu.